KOBIETA Z PAGAN

STARO?YTNEJ STOLICY TAJEMNICZEJ I MITYCZNEJ BIRMY

-DAMA DWORU KRÓLA ANAWRAHTA-

STARO?YTNE MIASTO PAGAN 

(porównywalne ,a mo?e nawet przewy?szaj?ce Angor Wat ?wietno?ci?.)

Gigantyzm i ilo?? wzniesionych przed wiekami ?wi?ty?, budowli i pa?aców dowodzi wielkiej pot?gi i bogactwa staro?ytnych królów Birmy. Dzisiaj z zbudowanych pomi?dzy XI a XIII na obszarze 400km2 blisko 5000 ?wi?ty? przetrwa?o, oko?o 2500,ale to, co zosta?o budzi zdumienie i zachwyt. Wyobra?my sobie miasto o powierzchni zaledwie 400km2 i 5000 gigantycznych: ?wi?ty?, pagód i stup których ?ciany b?ysz? w s?o?cu pokryte z?otem i drogocennymi klejnotami. Taki by? Pagan u szczytu swej pot?gi.

Przyjmuje si?,?e za?o?ycielem Pagan by? Król Anawratha (1044-1077 r.), który zbudowa? pierwsz? pagod?, Shwezigon, jednak historia Pagan si?ga znacznie g??biej i zwi?zana jest z rozwojem buddyzmu na terenie Birmy. Dlatego musimy wróci? si? w trzecie stulecie naszej ery do Indii ,w czas kiedyKról Ashoka (272-232 n.e.) z dynastii Mauriya przyjmuje buddyzm. Wkrótce potem rozsy?a misjonarzy po ca?ej po?udniowo- wschodniej Azji, aby rozprzestrzeniali nauk? Buddy. Misjonarze trafili mi?dzy innymi do Birmy .

 Korzenie ludu birma?skiego tkwi? w Tybecie. Przed wiekami cze?? zamieszkuj?cych tam plemion ruszy?o na po?udnie i stopniowo zak?ada?o swoje siedziby na brzegach rzeki Ayeyarwaddy.

Z kolei nad rzekami Sittaung i Thanlwin zamieszka?o plemi? Pyus, pochodz?ce z Indii. Pyus stworzyli pierwsz? w Birmie cywilizacj?, której ?lady pozosta?y w ich stolicy, Pyay gdzie mo?emy znale?? fragmenty buddyjskich kamiennych inskrypcji pisanych w j?zyku Pali. Zwykli ludzie plemienia Pyus byli zwolennikami buddyzmu, jedni tradycji Pali (Theravada), inni sanskryckiej tradycji Mulasarvastivada. Jednak królowie Pyus oraz panuj?ca klasa wyznawali hinduizm. W sztuce Pyus wida? wp?ywy indyjskiej sztuki Orissa (wschód Indii). O ludzie Pyus zachowa?o si? bardzo ma?o informacji, bowiem w ósmym wiekiem dorzecze rzeki Ayeyarwaddy podbi?y wojska chi?skiego ze stanu Nan Tchao niszcz?c wiele miast Pyus ,a pó? wieku pó?niej zwierzchnictwo nad rejonem obj??o chi?skie Imperium dynastii Tang co przypiecz?towa?o definitywny upadek pa?stwa Pyus.

Mieszkaj?ce w delcie Ayeyarwaddy plemi? Mon mia?o g?ówn? siedzib? w Thaton (Ramanya Desha), na wschód od zatoki Motetamet. Do jedenastego wieku, pa?stwo Mon pozostaje lennem Khmerów z Angkor. Gdy Tajowie podbijaj? Angor królestwo zyskuj? niezale?no??. Mon wybudowali dwa du?e porty w Bago i Thaton, które prze?adowywa?y towary p?yn?ce z Indii do Azji po?udniowo-wschodniej i z powrotem. Tereny zwierzchnictwa Mon rozci?ga?y si? na wschodzie dzisiejszej Birmy. ?lady Mon mo?emy równie? znale?? w Lawas, w gór? od Nakhon Pathon, które by?o g?ównym miastem królestwa Suvannabhumi (Z?ota Ziemia) za?o?onego przez indyjskiego Króla Ashoka. Mon z Suvannabhumi, stworzyli pot??ne imperium Dvaravati, na po?udniu Birmy. Mon z Nakhon Pathon z Lamphun, stolicy niezale?nego królestwa Haripunchai byli jedynymi z wszystkich królestw Mon, które opar?o si? najazdom Khmerów i Tajów Wró?my teraz jednak do Pagan .Przyby?e wieki temu z Tybetu ludy koczownicze praktykuj?ce animizm osiedlaj?c si? rejonie Pagan zmieni?y si? z w lud rolniczy uprawiaj?cy ry? i hoduj?cy byd?o. Z czasem kontakty z Indiami i Tybetem spowodowa?y ,?e w miejsce animizmu zacz?to praktykowa? buddyzm Mahayana. W 849 roku król Pyinbya (846-878 n.e.) zjednoczy? wsie wokó? Pagan w jedno du?ego miasta i otoczy? wszytko murem. W nast?pnym wieku uzurpator Nyaung U Saw Yahan (931- 964) nale??cy do sekty Aris ( S?dów Ludów Pustynnych) uczyni? z tantricsm (pochodz?cy z Tybetu) oficjaln? religi? Pagan. Gdy królem Pagan zostaje Anawrahta (1044-1077) rozpoczyna si? dynastia, która przynios?a s?aw? Pagan i uczyni?a z niego centrum pot??nego imperium. Anawrahta przeszed? na buddyzm Hinayana, pod wp?ywem mnicha Shin Arahan, który pochodzi? z Thaton gdzie praktykowano Theravad? . Na pocz?tku swego panowania, Anawrahta zbudowa? pagod? „Myingaba”, aby odpokutowa? win?, za zabicie poprzednika przyrodniego brata Sokkada.

Pagoda zbudowana jest ju? w stylu architektury i symboliki buddyzmu Theravada Anawrahta chcia? odkry? prawd? nauk Buddy w tradycji Hinayana. Dlatego chcia? uzyska? dost?p do studiowania starych pism przetrzymywanych w Thaton Jednak król Thaton - Manuha odmówi? ich wydania. Anawrahta u?y? si?y.Zaatakowa? i spl?drowa? Thaton w 1057. Po podboju Anawrahta zbudowa? "Shwe San Daw". Stup? w kszta?cie piramidy. W stupie tej zosta?y z?o?one jako relikwie w?osy Buddy . Tarasy stupy udekorowano cienk? terakotow? emali?, na której przedstawiono sceny Jataka (550 ?ywotów Buddy). W ka?dym k?cie tarasu umieszczono kamienne pos?gi hinduskich bogów . Pagoda równie? jest znana pod imieniem Maha Pienne ( w pali Vinayaka) lub Ganesha. Genesh z ludzkim cia?em i g?ow? s?onia, jest jednym z najbardziej popularnych bóstw Indii .Usuwa bowiem wszystkie przeszkody. Na wygl?d budowli Pagan ogromny wp?yw mia? styl architektoniczny stworzony przez króla Manuha który charakteryzuj? proste formy ,korytarze z klasztornymi oknami i zaciemnionymi pokojami ozdobione i obrazami. Historia mówi ?e Anawrahta przywióz? do Bagan pojmanego Króla Manuha, wraz jego ministrami i uczonymi oraz pisma Pitaka ( znane bardzie pod nazw? Tripitaka) odnosz?ce si? do doktryny Theravada , ?ycia i dyscypliny klasztornej , oraz ?ycia Buddy. Manucha pozostaj?c uwieziony w Pagan móg? jednak wznosi? w mie?cie ?wi?tynie które sta?y si? wzorem dla wielu nast?pnych budowanych przez Anawrahta i jego nast?pców . Prototypem tego stylu jest ?wi?tynia zbudowana przez samego Manuha w 1059 i nazwana jego imieniem . Jest to budynek z zaburzonymi proporcjami i piramidaln? form?, która ma oznacza? alegoryczn? manifestacj? fizycznej i moralnej niewygody wi??nia. W ?wi?tyni znajduj? si? trzy olbrzymie posagi Buddy których wielko?? jest nieproporcjonalnie du?a w stosunku do rozmiarów ?wi?tyni . Wszystko to sprawia,?e pos?gi „dusz? si? „ zamkni?te w ?wi?tyni .

W Pagan s? setki ?wi?ty? godnych opisania, a ka?da niesamowita i ka?da maj?ca w?asn? histori? chocia?by tak? jak Lokananda, w której przechowuje si? relikty Buddy pochodz?ce z Cejlonu.( ko?? z czo?a i w?osy) a w posadzce wmurowano ledwo ju? widoczny odcisk stopy samego Buddy czy Z?ota Pagoda Shwezigon, opisana przez Marco Polo.

Bogactwa Pagan w czasie jego rozkwitu nie mo?na porówna? z ?adnym innym miejscem na ?wiecie. Kultura i sztuka Pagan promieniowa?a na ca?? Azj? po?udniow? –wschodni? .Ich wp?yw mo?emy dostrzec prawie wsz?dzie gdzie dotar? buddyzm Theravada. Pagan by? jednocze?nie miastem bardzo nowoczesnym. Mieszka?cy prowadzili ?ycie bardzo dostatnie i bardzo ch?tnie przeznaczali cze?? swojego bogactwa na zdobienie ?wi?ty? z?otem i drogocennymi kamieniami, aby zyska? lepsze ?ycie w nast?pnym wcieleniu. Nikt nie sk?pi? swoich bogactw, aby ?wi?tynie wygl?da?y coraz to pi?kniej. Co ciekawe Kobiety z Pagan by?y s?ynne w staro?ytnej Azji zarówno ze zdobienia ?wi?ty? jak i samych siebie. To jest prawie aksjomat, ?e kobiety wszystkich czasów ,wszystkich epok i wszystkich narodowo?ci, maj? pragnienie pi?kna i elegancji. Kobiety Pagan nie by?y tutaj ?adnym wyj?tkiem. Jest wiele obrazów, i literackich inskrypcji, pokazuj?cych styl ubiorów, bi?uterii i makija?u. Kobiety z Pagan s?yn??y z wymy?lnych fryzur. Jest wzmianka o szczególnej nazywanej „Myeik-lut-su" noszonej przez nastoletnie dziewczyny . Szczegó?owy i kompletny wykaz fryzur kobiet z Pagan opisa?a Yaway Shin Htwe, dama dworu s?u?aca w pa?acu Króla Maha Dhamma Yaza (A.D.1584 -1459). Yaway Shin Htwe opisa?a 55 fryzur formie wiersza "Un Chin" a ich nazwy brzmia?y : " Myeik Hpyu" Myeik So" Thwe Nyo Myeik Lut" Yit Pat Su" Yaw Yee" Tu Mei Shwe Yaung" Tein Taung Tet Thit" Hlyat Sit Pyat" Hnin Thwe Ma So" Kya Nyo Wit San" Du Win Hnaing She" U Pyi Shun Pyaw" Zin Yaw Tant Wei" Pale Ko Lone" Gamon Ngon Ar" Ley Tha Wei Le" Mgu Chee Matin" Ya Gin " Kha Yu Chaung" Hton Kyaung" Hton Kya" Nga Pa Myeik So" Aung Myo Nameik" Karaweik Hnot Thi" Hseik Thamee" Pan Pyee Hse Htwe" Ney Ayone Khan" Nyint Yan Thauk Shu" Tein U Naga" Ley Pa Ya Thi" Hnaing Pyee San Lut" Naga Pat Kyaw Kwin" Nantwin Myitzu" Htwet Pyu Mokwa" Padoma Theikdi" Mani Kopa" Chaya Pwint They" Yon Yey La Wei" Ney Lei U Daung" Thon Chaung Chu Shet" Sa Hwet Yaung Chaw" Thibaw Tagun" 43. Ananta Hpu Sha, Mawra Giwa" Hintha Sa Hkunt" Pa Zin Taung Pyant" Thi Nyunt Let Thin" Kun Lin" Nauk Twe" Myit Ta Ywe" Pale Kun Char " Yatana Man Daing" Pwint Saing Pona Yeik" Naga Ate Ley Daunt" Shit Hmyaunt" Pyan Ka Bat.•

RZE?BA PRZEDSTAWIA KOBIET? Z PAGAN

DAM? DWORU KRÓLA ANAWRAHTA

W KLASYCZNYM STRAOZYTNYM STROJU I UCZESANIU Z EPOKI

Wymiary : wysoko?? 92cm ,

Rze?ba z drewna tekowego . Kraj pochodzenia : BIRMA - PAGAN