Myanmar lub Birma, jest jednym z głównych krajów buddyzmu Theravada. W ostatnich latach Myanmar został szczególnie uhonorowany jako gospodarz szóstej buddyjskiej Rady , która odbyła się w Yangon (Rangun) między 1954 i 1956 rokiem

Najwcześniejsze kontakty z buddyzmem Myanmar i jego Ludów .

 

W najwcześniejszej historii Birmy odnotowano cztery największe etniczne grupy które wywarły ogromny wpływ na rozwój tego kraju : Moon, Pyu, Myanmar i Shan. Niepewność otacza pochodzenie Moon , ale jest pewne , że, co najmniej lingwistycznie są spokrewnieni z ,Khmerami.

Wiemy, że osiedlili się na południu Myanmar i Tajlandii kiedy Khmerowie uczynił z północnej Tajlandii, Laosu i Kambodży swój dom. Te dwa ludy były prawdopodobnie pierwszymi które przybyły do tego regionu, oprócz indyjskich kupców, którzy zakładali handlowe kolonie wzdłuż wybrzeża. Moon z ich odmiennym językiem i kulturą walczyły od wieków z Myanmar. Dzisiaj ich wpływ i język jest ograniczony tylko do odległych obszarów południa.

Pyu, podobnie jak Myanmar, jest ludem pochodzenia Tybeto-Birmańskiego posiadającym odmienną kulturą i język. Osiedlili się głównie na terenie wokół Prome na długo zanim Myanmar przybyli z północy na równiny Myanmar Ich język był blisko związany z językiem Myanmar i później został wchłonięty przez nich . Język Pyu był w użyciu do końca czternastego wieku, kiedy zaczął stopniowo zanikać .

Lud Myanmar zaczął kolonizować równiny Myanmar w połowie pierwszego tysiąclecia p.n.e. . Pochodzący z z górzystych północnych regionów doskonale odnaleźli się na centralnych azjatyckich równinach. Po ludach Myanmar, przybyli Shan ,w końcu zdobywając cały region Myanmar i Tajlandii. Dzisiejsi Tajowie pochodzą od plemion Shan . Współczesny północno-wschodni region Myanmar nadal jest zamieszkany głownie przez lud Shan .

W szóstym wieku p.n.e. obszary znane dzisiaj jako Myanmar, Tajlandia, Laos i Kambodża były raczej słabo zaludnione. Jedyne znane miasta z tamtego okresu zbudowali kupcy przybyli z wschodniego wybrzeża Indii ,tworzący kolonie wzdłuż wybrzeża Zatoki Martaban . Te przybrzeżne obszary Myanmar i Tajlandii były również zamieszkiwane przez Moon

W czasie gdy Khmerowie kontrolowali całkowicie Laos, Kambodżę i północną Tajlandię, Górny Myanmar pozostawał poza ich wypływami . Być może z tej przyczyny obszar ten zasiedlały plemiona ludu Myanmar . Ponieważ ci wcześni osadnicy nie używali trwałych materiałów dla tworzonych konstrukcji, nasza znajomość ich cywilizacji pozostaje zagadką . Ich sposób życia na pewno był bardzo prosty ,taki jaki pozostał na dzisiejszych wiejskich obszarach . Ich osady składały się z drewnianych chat których dachy kryto specjalnie preparowanymi liśćmi . Możemy założyć, że ci wcześni osadnicy nie byli zorganizowani w większą społeczność niż wspólnota kilku wsi . Nie posiadali również pisanego języka. Ich religia musiała być formą uwielbienia natury i animizmu, nadal odnajdywaną do dzisiaj u wielu plemion zamieszkujących odległe od miast obszary Myanmar .

W tamtym czasie jedynymi miejscami o wysoce rozwiniętej cywilizacji były wspólnoty indyjskiego pochodzenia, które tworzyły osady handlowe wzdłuż całego wybrzeża zatoki Bengalskiej ,aż do Borneo. W Myanmar, ich głównymi miastami były Thaton (Suddhammapura http://www.kaowaoaudio.org/Thaton.html ), Pegu (Ussa), Yangon (Ukkala,)i Mrauk-U (Dhannavati) . Ci osadnicy migrowali głownie z północno-wschodniego wybrzeżu indyjskiego subkontynentu, oraz z Deccan na południowym wschodzie.

Migrując do tych obszarów przynieśli własną kulturę i religię . Początkowo kontakt między hinduskimi kupcami i ludem Moon musiały być bardzo ograniczone. Z czasem jednak indyjskie osady, ich kultura i tradycje, zostały wchłonięte przez Mon i zasymilowały się całkowicie nawzajem . Historia kudu Moon potwierdza teorię , że to indyjscy imigranci stworzyli pierwsze wspólnoty w tym regionie jednak w końcu zostali wchłonięci przez rozwijająca się cywilizację Moon.

W tamtym czasie bardzo ważnym miastem założonym przez indyjskich kupców było Pyu w regionie, zwanym Prome , gdzie później rozkwitła wspaniała cywilizacja . Część migracji z Indii nastąpiła również do regionu Tagaung i Mogok w Górnym Myanmar . Migranci pochodzili z Assam i później z Manipur . Jednak "interior" Birmy nie był zasiedlany , na co oczywiście miał duży wpływ charakter migracji . Dla kupców był to obszar dużo mniej atrakcyjny niż przybrzeżne regiony z łatwym dostępem do drogi morskiej.

Tradycja Myanmar mówi, że Tagaung został założony przez Abhiraja, księcia Sakyans (z plemienia Buddy), które migrowało do Górnego Myanmaru z Nepalu w dziewiątym wieku p.n.e. . Miasto około 600 roku p.n.e. zostało zdobyte przez Chińczyków , a uciekający z miasta uchodźcy założyli na południu Birmy Pagan i Prome. Wielu historyków skłania się do teorii , Myanmarscy , Sakyans byli Mongołami ,a nie ludem Indoaryjskim , co stawiałoby hipotezę że członkowie klanu plemienia Buddy wywodzą się z mongolskich szczepów.

Źródłem informacji o Pierwszych Kontaktach z Naukami Buddy jest Sasanavamsa,kronika napisana w języku Pali przez bhikkhu . Ponieważ Sasanavamsa jest stosunkowo niedawną kompilacją, wiele wydarzeń w niej wspomnianych może zostać poddane w wątpliwość Wiele tych zapisów jest oparte na ustnej tradycji , stąd trudno je zweryfikować wprost na naukowych dowodach. Jest wiele przykładów w historii Południowo-wschodnich azjatyckich plemion, gdzie tradycja ,rozwój cywilizacji , wierzenia w bogów , historia klanów i rodów królewskich łączy się w jedną historię narodu Ten fakt wyjaśniłby przekazywanie w ustnej tradycji wizyty Buddy w Thaton i Shwesettaw , zarówno w śród Moon jak i Arakan . Przekaz mówi że Budda odwiedził ich króla i zostawił swój żywy obraz . Nowoczesna historiografia będzie oczywiście zaprzeczać tej historii , uważając że jest to wymysł mający swoje korzenie w narodowej dumie, ponieważ Myanmar nie osiedlili się jeszcze na tych terenach , w czasie gdy żył Budda , jednak wiele wskazuje ,że przekaz ten pochodzi od ich indyjskich poprzedników który ludy Myanmar i Arakan przyjęły do swej tradycji Sasanavamsa wspomina kilka wizyt Buddy w Myanmar w tym najważniejsze wydarzenie: sprowadzenie reliktów włosów Buddy do Ukkala (Yangon) wkrótce po oświeceniu Buddy, przez dwóch kupców z Ukkala Tapussa i Bhallika  . .

Relikwie Buddy - Pagoda Shwedagon

Tapussa i Bhallika, dwaj kupcy z Ukkala podróżowali przez region Uruvela. Ich bóg opiekun rodzinny zawiódł ich do Buddy. Budda właśnie przebudził się po siedmiu tygodniach medytacji i usiadł pod drzewem odczuwając potrzebę jedzenia. Tapussa i Bhallika zaoferowali Buddzie ciastka ryżowe i miód. W zamian przyjęli od Buddy dwa schronienia, schronienie w Buddzie i schronienie w Dhamma ( Sangha, trzecie schronienie, nie istniało jeszcze).

Na odejściu poprosili Buddę o przedmiot, do ktĂłrego mogliby się modlić.Wtedy Budda dał im osiem włosĂłw z własnej głowy. Gdy kupcy wrĂłcili do domu z podróşy, umieścili włosy w relikwiarzu, ktĂłrym jest teraz Pagoda Shwedagon w Yangon. W Myanmar wierzy się, Ĺźe wzgĂłrze, na ktĂłrym zbudowano Pagodę Shwedagon nie było przypadkowym wyborem Tapussa i Bhallika.WzgĂłrze było miejscem gdzie trzej Buddowie poprzedzający w obecnym światowym cyklu Buddę Gotama sami złoĹźyli swoje relikwie. Na wzgĂłrzu Theinguttara Budda Kakusandha zostawił swoją laskę, Budda Konagamana swoją łzę ( mĂłwi się teĹź ,Ĺźe filtr na wodę) Budda Kassapa część szaty. Z tych powodĂłw Budda poprosił Tapussa i Bhallika, aby umieścić relikwiarz z jego włosami w tym miejscu . Tapussa i Bhallika długo szukali tego wzgĂłrza, na ktĂłrym miało rosnąć drzewo ktĂłrego konary ,ani korzenie nie stykały się z ziemią . W końcu, oni znaleĹşli dokładne takie miejsce nie daleko swojego domu . Wizyty Buddy do Regionu W ustnej tradycji Myanmar mĂłwi się o czterech wizytach Buddy . Ślad tych wizyt odnajdujemy dzisiaj w miejscach pielgrzymek Wizyta w Centralnym Myanmar Według Sasanavamsa Aparanta znajdowało się na zachodnim brzegu rzeki Irrawaddy na wysokości, Magwe. Sasanavamsa mĂłwi bardzo mało o zdarzeniach, jakie miały miejsce podczas tej wizyty. Powodem tego moĹźe być szersze jej opisanie w Tipitaka i komentarzach. Punna, kupiec z Sunaparanta, przybył do Savatthi w interesach i tam usłyszał rozmowę o Buddzie. Gdy poznał nauki Buddy został wyświęcony, jako bhikkhu. Kiedyś, poprosił Buddę, aby dał mu krĂłtką lekcję gdyĹź zamierzał wrĂłcić, do Sunaparanta i tam na miejscu dostąpić oświecenia. Budda ostrzegł go, Ĺźe ludzie z Sunaparanta są dzicy i gwałtowni, ale Punna odpowiedział, Ĺźe nie pozwoli zwyciężyć gniewu nawet, jeśli postanowią go zabić. Budda pouczył go, czego powinien unikać, aby nie zostać zwabionym przez to, co jest jedynie ułudą.Punna wrĂłcił, do Sunaparanta swojego kraju i osiągnął Oświecenie. On pozyskał wielu uczniĂłw i zbudował klasztor z czerwonego sandałowca na cześć Buddy ( według kronik Myanmaru Budda przepowiedział, Ĺźe tam gdzie stoi czerwony klasztor z drewna sandałowego, w przyszłości wielki krĂłl Alaungsithu z Pagan zbuduje świątynie). Punna wysłał kwiaty jako zaproszenie dla Buddy i Budda przybył w towarzystwie pięciuset arahats, Spędził noc w klasztorze i odszedł przed świtem. Sakka, krĂłl trzydziestu trzech devas Ĺźyjących w Tavatimsa, dostarczył pięćset palanikin dla bhikkhu towarzyszących Buddzie w podróşy do Sunaparanta.Taka liczba uczniĂłw zwykle towarzyszyła Buddzie, gdy wyruszał w Podróş. Tym razem jednak tylko 499 z palanikin zostało uĹźytych. Jeden z nich pozostał pusty z przeznaczeniem dla ascety Saccabandha, ktĂłry Ĺźył na gĂłrze Saccabandha w centralnym Myanmar. Budda przepowiedział, Ĺźe dołączy on do jego 499 bhikkhus. Po drodze do Sunaparanta, Budda zatrzymał Ĺźeby, aby nauczać ascetę, Saccabandha. Kiedy Saccabanda osiągnął oświecenie dołączył do Buddy i tym samym uzupełnił sumę 500 bhikkhus. W czasie powrotnej podróşy, Budda zatrzymał nad rzeką Nammada nieopodal gĂłry Saccabandha. Tutaj, Błogosławiony został zaproszony przez krĂłla Naga, Nammada, aby wygłosił kazanie do Naga i przyjął od nich jedzenie. Tradycja Myanmar wspomina, Ĺźe Budda zostawił odcisk stopy blisko tej rzeki Przepowiedział, Ĺźe odcisk ten będzie trwał tak długo jak długo będzie trwała jego Sasana ( 5000 lat). Inny odcisk stopy Buddy został zostawiony na skale gĂłry Saccabandha. Te odciski stopy, są widoczne do dzisiaj o otoczone były czcią przez wieki przez zarĂłwno przez ludy Mon i Pyu oraz wszystkich krĂłlĂłw Myanmar, stając się najświętszymi miejscami pielgrzymki w Birmie. W piętnasty wieku, po zdziesiątkowaniu ludności Myanmar przez tajskie kampanie wojenne, znajomość tych miejsc uległa zapomnieniu. Dopiero w roku 1638, KrĂłl Thalun wysłał uczonego bhikkhus do tego regionu i ten rozpoznał odciski stopy Buddy. Od tego czasu Shwesettaw, miejsce, gdzie widnieją odciski stopy Buddy, na nowo stało się waĹźnym miejscem pielgrzymek. W sezonie letnim tysiące poboĹźnych buddystĂłw podróşuje tam, by oddać cześć temu świadectwu obecności Buddy. Wizyta w Arakan W Dhannavati, ściany świątyni Mahamuni na wzgĂłrzu Sirigutta widoczne są częściowo do dzisiaj. W tej świątyni przez dwa tysiąclecia, stał Ĺźywy wizerunek Buddy Mahamuni. Candrasuriya, krĂłl Dhannavati, na wieść o tym, Ĺźe Budda osiągnął oświnienie w Indiach, zapragnął udać się do niego, aby nauczyć się Dhamma. Budda, świadomy jego zamiaru, rzekł do Anandy: " KrĂłl będzie musiał przejść przez lasy niebezpieczne dla podróşnych; szerokie rzeki powstrzymujące jego podróş; musi przebyć przez morze pełne potworĂłw. To będzie czyn dobroczynności, jeĹźeli pĂłjdziemy do niego, Ĺźeby on mĂłgł złoĹźyć hołd bez ryzykowania Ĺźycia. " Budda udał się do Arkan i został przyjęty z wielką czcią przez KrĂłla Candrasuriya i jego ludzi. Budda nauczył tam przez siedem dni, a krĂłlowi wskazał zasady, jakimi winien kierować się władca względem państwa i jego ludu. Po tygodniu, gdy zbliĹźał się koniec wizyty Buddy, krĂłl poprosił go, aby zostawił swĂłj wizerunek. Budda zgodził się i Sakka krĂłl bogĂłw stworzył posąg na jego wzĂłr i podobieństwo, w ktĂłry Budda chwilę potem tchnął Ĺźycie mĂłwiąc „ Przejdę do Nibbana w 84 roku mojego Ĺźycia, ale nauka moja będzie trwać pięć tysiąc lat. „ Obraz Mahamuni pozostał świątyni, do 1784 kiedy KrĂłl Bodawpaya zdobył Arakan i przetransportował posąg do Mandalay. Tam umieścił go w specjalnie zbudowanej świątyni otaczając go czcią i naleĹźnym szacunkiem. Misjonarze Trzeciej Rady Buddyjskiej Trzeci Rada Buddyjska została zwołana za panowania Imperatora Asoka w roku 232 p.n.e. Ĺźeby oczyścić Sangha, utrwalić ortodoksyjne nauczanie i obalić herezję. Trzecia Rada Buddyjska nie ograniczyła się jednak tylko do celu, w ktĂłrym została zwołana. Z poparciem Imperatora Asoka, doświadczeni nauczyciele zostali wysłani do ościennych krajĂłw, aby szerzyć nauki Buddy. Te misje zostały odnotowane w Mahavamsa, syngaleskiej kronice historii buddyzmu. Według Sasanavamsa, wspomniane w kronice regiony: Kasmira i Gandhara to obszar leżący na południu rzeki Indus, Mahisamandala to Andhra; Vanavasa to Prome; Aparantaka jest terenem leżącym na zachĂłd w gĂłrnym biegu rzeki Irrawaddy; Maharattha jest Tajlandią; Yona, to kraj plemion Shan; Suvannabhumi to Thaton. Sasanavamsa wspomina pięć miejsc w Azji południowo - wschodniej, gdzie misjonarze Asoki nauczyli doktrynę Buddy. W tekście są rĂłwnieĹź dwie interesujące wzmianki. Pierwsza, o tym Ĺźeby, aby wyświęcić zakonnice, muszą być obecni przy tym inne zakonnice, a druga to, Ogłoszenie Brahmajala Sutta w Thaton. Sasanavamsa idzie dalej, i opisuje sześćdziesiąt tysięcy kobiet wyświęconych w Aparanta. To potwierdza, Ĺźe kobiety nie mogłyby zostać wyświęcone bez obecności innych bhikkhunis, tak jak na Sri Lance. Brahmajala, Sutta, ktĂłrą mnisi Sona i Uttara wygłosili w Thaton, jest filozoficzną rozprawą Buddy, w ktĂłrej obalił on braminizm. Fakt, Ĺźe Sona i Uttara wybrali właśnie tę, Sutta, aby przekonać mieszkańcĂłw Suvannabhumi do nauk Buddy wskazuje, Ĺźe stawiali czoło społeczności o wysokiej cywilizacji z głęboko zakorzenionymi i powszechnie praktykowanym braminizmem, Społecznością tą mogli być tylko indyjski kolonizatorzy Lud Mon nie byłby zdolny do tak głębokiej analiz indyjskiej filozofii, jaka prezentuje Brahmajala Sutta. 

 Buddyzm Mon i Królestwie Pyu

Nie ma Ĺźadnego ostatecznego archeologicznego dowodu, Ĺźe buddyzm był praktykowany w południowym Myanmar po misjach Trzeciej Rady, Sasanavamsa stwierdza jednak, Ĺźe istniał nieprzerwany krąg nauczycieli przekazujących Dhamma z pokolenia na pokolenie. Mon W inskrypcji indyjskiego krĂłla w Nagarjunakonda pochodzącej z trzeciego wieku n.e., wspomniana jest ziemia Cilatas, jako jeden z krajĂłw odwiedzonych przez wysłanych przez niego grupę bhikkhus. Historycy twierdzą, Ĺźe Cilatas albo Kiratas ( wspomniany przez Ptolemeusza i sanskryckiej literaturze) to teren zamieszkiwany wtedy przez lud Mon w Dolnej Birmie. Przyjmuje się, Ĺźe większość tych krajĂłw gościła wcześniej buddyjskich misjonarzy wysłanych przez buddyjskich krĂłlĂłw, ale, poniewaĹź cywilizacja w tych ziemiach była stosunkowo mało rozwinięta to nauczania tak głębokie jak buddyzm prawdopodobnie zostało przekręcone przez miejscowe religie lub prawdopodobnie zupełnie zapomniane. Jest, zatem moĹźliwe, Ĺźe misje opisane w inskrypcji nie wprowadzały buddyzmu w tych krajach, ale jedynie przywracały właściwe rozumienie nauk Buddy i praktykowanie buddyzmu. Południowe Indie były bastionem buddyzmu Theravada i oczywiście pozostały w stałym kontakcie z krajami, ktĂłre wcześniej przyjęły nauki Buddy, a ktĂłre nie były jednak zdolne, aby zachować czystość religii. Jako juĹź został wspomniane, pierwsze archeologiczne odkrycia cywilizacji Mon pochodzą z Dvaravati na południu Tajlandii. Rzymska lampa olejna i posąg Buddy z brązu, datowane są na pierwszy albo drugi wiek n.e.. Aby zobaczyć pełny obraz cywilizacji Mon tworzonej pod wpływem Theravady musimy wyjść poza obszar dzisiejszej Birmy. Chiński buddyjski pielgrzym, Yuan Chwang, podróşujący do Indii w około 630 n.e., opisuje pojedynczy kraj Mon rozciągający od Prome do Chenla. On nazywa ten kraj Dvaravati. Chińskie dokumenty z tamtego okresu opisują, Dvaravati jako wasala Thaton. Dlatego moĹźemy bezpiecznie konkludować, Ĺźe Mon utworzyli dość homogeniczną grupę, w ktĂłrej dystrybucja władzy była oczywiście nie zawsze oczywista dla osoby postronnej. Pyu Dolny Myanmar był zamieszkany przez etniczną grupę, Pyu ze stolicą w Sri Ksetra ( niedaleko dzisiejszego Prome), gdzie Ĺźyło bardzo duĹźo zwolennikĂłw buddyzmu Theravada. Sprawozdania chińskich podróşnych z trzeciego wieku n.e. odnoszą się do krĂłlestwa Lin - Yang, gdzie Budda był czczony ponad wszystko i gdzie Ĺźyło kilka tysięcy mnichĂłw lub bhikkhus. Do Lin – Yang leżącego na zachĂłd od KambodĹźy nie moĹźna było dotrzeć drogą morską stąd moĹźemy wnioskować, Ĺźe chińscy podróşnicy musieli pisać staroĹźytnym krĂłlestwie Prome. To wszystko znajduje potwierdzenie w archeologicznych odkryciach, Ĺźe około pierwszego wieku n.e. buddyjskie teksty w języku Pali, zawierające teksty, Abhidhamma, były studiowane przez Pyu. Najwcześniejszą wysoce rozwiniętą miejska osadą Pyu było, Beikthano, niedaleko Prome. JednakĹźe, jego znaczenie zmniejszyło się w szĂłstym wieku n.e., kiedy Sri Ksetra stało się centrum cywilizacji, Pyu. Główny klasztor z IV w.n.e. z Beikthano zbudowano z cegły Nieopodal zbudowano stupę i świątynię, ktĂłra jest architektonicznie identyczna z buddyjskimi klasztorami w Nagarjunakonda, wielkiego buddyjskiego centrum południowych Indii..Pyus zaczęli wznosić budowle z cegły około drugiego wieku n.e. UĹźywane w konstrukcji filarĂłw i sal cegły były dokładnie takich samych wymiarĂłw jak te uĹźywane za czasĂłw Imperatora Asoki w Indiach. Jednak cegła uĹźyta do budowy klasztoru w Beikthano była gorszej, jakości niĹź te uĹźywane na południu Indii. Budowa tak ogromnego klasztoru jak ten w Beikthano wskazuje, Ĺźe buddyzm musiał być szeroko rozpowszechniony przynajmniej w śrĂłd klasy panującej .Nie wiadomo jak długo trwało zakorzenianie się buddyzmu, aby stał się dominujący w śrĂłd Pyu. Historycy zakładają, Ĺźe pierwsze kontakty z religijnymi centrami w Indiach załoĹźonymi przez Askoke miały miejsce w drugim wieku n.e.. Pomimo indyjskich wpływĂłw w tworzonej architekturze, technika i materiał uĹźyty przy wznoszeniu budowli wskazuje, Ĺźe wznosili je miejscowi rzemieślnicy i architekci. Wykopaliska wskazują, Ĺźe Pyu posiadali własną architekturę, ktĂłra rozwinęła się niezaleĹźnie od wpływĂłw indyjskich. Buddyzm Theravada znalazł urodzajną ziemię w tej wysoce rozwiniętej cywilizacji. W tamtym czasie cywilizacja Pyu o wiele bardziej wyprzedzała cywilizację Mon. Miasta Pyu odkryte dookoła Prome są najwcześniejszymi miastami w Azji południowo - wschodniej. Informacja, ktĂłrą mamy o religii u ludĂłw Mon i społeczeństwach Pyu w pierwszych czterech wiekach n.e. jest niewielka. JednakĹźe, od piątego wieku, wraz z rozwojem religijnej działalności w regionie, informację stają się bardziej kompletne.

Działaność Acariya Buddhaghosa

Historyczna tradycja Myanmar, jako datę religijnego ożywienia podaje czas życia znanego buddyjskiego uczonego, Acariya Buddhaghosa.

Buddhaghosa był największym komentatorem buddyjskich tekstów w języku Pali Visuddhimagga i komentarze do kanonu jego autorstwa traktowane są, jako pisma autorytatywne przez uczonych Theravada. Kroniki Myanmar utrzymują, że Buddhaghosa pochodził z ludu Mon i mieszkał w Thaton. Jego powrót z Sri Lanki, z pismami Pali, komentarzami i gramatycznymi pracami, dały świeży impet buddyzmowi. Jednak współcześni historycy poddają w wątpliwość pochodzenie Buddhaghosa z Birmy, a czasami nawet twierdzą, że taka postać w ogóle istniała. Wbrew tym twierdzeniom birmańska tradycja potwierdza, iż Buddhaghosa pochodził z Thaton Również Syngaleskie kroniki oddają specjalne miejsce dla Buddhaghosa datując jego żywot i działalność w połowie piątego wieku. Chociaż Buddhaghosa spędził większość aktywnego życia zawodowego na Sri Lance, jest również związany z rozwojem buddyzmu Theravada w Południowych Indiach i rozkwitem takich ważnych centrów jak Kancipura i Uragapuram, które współpracowały z Prome i Thaton. Dowód tego związku można znaleźć w archeologicznych odkryciach w okolicy Prome, gdzie odkryto wyryte w złocie pokrywającym kamień literaturę Pali, napisaną w języku Kadambe używanym w piątym i szósty wieku w południowych Indiach. Ogólnie biorąc Birma ma ważne przesłanki dla potwierdzenia związku z Buddhaghosa. Co prawda nie jest możliwe, aby dzisiaj udowodnić, że rzeczywiście urodził się w Birmie lub, że odwiedził ten kraj, ale niezaprzeczalnym faktem jest jego ogromny wpływ na rozwój buddyzmu w Dolnej Birmie.

Buddyzm w Dolnej Birmie: V-XI w. n.e.

Od piątego wieku do podboju Dolnego Myanmar przez KrĂłlestwo Pagan, istnieje ciągły zapis rozkwitu buddyzmu w krĂłlestwach Mon i Pyu. KrĂłlestwa Mon są wspomniane w sprawozdaniach z podróşy kilku chińskich buddystĂłw oraz pielgrzymĂłw.Mowa jest o nich rĂłwnieĹź w chińskich rocznikach. W piątym wieku Thaton i Pegu ( Pago) po raz pierwszy wspomniane jest w buddyjskiej literaturze i komentarzach Miasta te wymieniono jak duĹźe buddyjskie centra nauki. Nie oznacza to jednak, Ĺźe buddyzm przyjmował się bez oporu oraz, Ĺźe nie był zwalczany. KrĂłl Pago, zwany Tissa porzucił nauki Buddy i zaczął praktykować braminizm. Zaczął teĹź prześladować buddystĂłw i niszczyć wizerunki Buddy, ktĂłre kazał wrzucać do rowĂłw. PoboĹźna buddyjska dziewczyna, cĂłrka kupcĂłw zaczęła zbierać wizerunki Buddy, aby potem je obmyć i oddać im cześć. KrĂłl nie mĂłgł tolerować takiego wyzwania i kazał ją stracić. Wtedy jednak okazało się, Ĺźe jego rozkaz nie mĂłgł zostać wykonany w Ĺźaden sposĂłb. Słonie nie chciały jej stratować, a ogień podpalonego stosu nie imał się jej ciała. W końcu krĂłl, zaintrygowany przez te zdarzenia, zażądał od dziewczyny dokonania cudu. Wtedy dziewczyna sprawiła, Ĺźe osiem posągĂłw Buddy uleciało do nieba. Gdy KrĂłl zobaczył na własne oczy ten cud, przyjął nauki Buddy, a dziewczynę wyniĂłsł do rangi pierwszej krĂłlowej. Dotychczasowe, archeologiczne odkrycia ruin dawnych miast ludu Mon w Myanmar są wątłe, ale w P'ong Tuk, w południowej Tajlandii odkryto miasto Mon z pierwszego tysiąclecie n.e.,. Wykopaliska odkryły konstrukcję kilku budynkĂłw. Resztki posadzek i fragmenty kolumn przypominają Vihan w Anuradhapura na Sri Lance.Plan innego budynku wskazuje na stupę. Znalezione posągi są indyjskiego pochodzenia i datują się na okres Gupta ( 320 - 600 n.e.). W tamtym czasie buddyzm Theravada rozkwitał juĹź szeroko w kulturze Mon, Dvaravati i Thaton. Cywilizacja Mon w Tajlandii nie przeĹźyła najazdu KhmerĂłw w jedenastym wieku, ktĂłrzy czcili hinduskich bogĂłw. W Birmie krĂłlestwo Mon zostało zdobyte przez KrĂłlestwo Pagan. Ludy Myanmar raczej chętnie przyjmowały kulturę Mon wraz z religią Odmiennie było w przypadku KhmerĂłw, ktĂłrzy jako Hindusi w najlepszym wypadku tolerowali religię i kulturę podbitych regionĂłw. Kultura Pyu z tamtego okresu jest dobrze udokumentowana, a to z powodu archeologicznych odkryć, w Muanggan, małej wsi blisko staroĹźytnych ruin Hmawza. Znaleziono tam doskonale zachowane inskrypcje wyryte na złocie. Te inskrypcje ujawniają trzy teksty: wiersze powiedziane przez Assaji do Sariputta, listę Abhidhamma, wzĂłr uwielbienia Buddy, Dhamma i Sangha. W tym sam miejscu, odkryto złotą księgę, ktĂłra takie teksty takie jak paticca - samuppada, vipassana – nanas, Abhidhamma i Znaleziono rĂłwnieĹź inne pisma buddyjskie. Język uĹźyty w tych w tych dokumentach jest identyczny z językiem uĹźywanym do scenariuszy uĹźytych w południowych Indiach w okresie od III do VI w. n e.. W Hmawza znaleziono rĂłwnieĹź rzeĹşby, ktĂłre przedstawiają albo samego Buddę albo sceny od jego Ĺźycia, na przykład, narodziny Buddy, oswajanie dzikiego słonia Nalagiri. RzeĹşby są w stylu rzeĹşb z Amaravati, centrum buddyjskiej nauki w Południowych Indiach. Odkopano rĂłwnieĹź pozostałości świątyni Brahmy, oraz miejsca kultu buddyzmu Mahayana pochodzącego ze wschodu Indii Te odkrycia wskazują, Ĺźe w tamtym czasie w rejonie tym istniało obok siebie wiele nurtĂłw religijnych jednak Theravada był najsilniejszy, za przyczyną pobliskiego ośrodka w Sri Ksetra, głównego miasta Pyu. Język uĹźywany przez Pyu w tekstach dowodzi silnych związkĂłw z buddyjskimi krĂłlestwami w Południowych Indiach bardziej niĹź z Sri Lanką. MoĹźna zostać przypuszczać, Ĺźe bhikkhus z Deccan i innych regionĂłw południowych Indii byli nauczycielami Mon i Pyu, zarĂłwno w religijnych sprawach jak rĂłwnieĹź w sztuce i naukach.

... cdn (w trakcie opracowania)